انواع عینک آفتابی

چشم ها مهم ترین ابزار ارتباطی انسان با دنیای خارج و عامل اصلی درک ما از زیبایی های اطراف مان هستند. چشم ها همچنین در حفاظت از سایر اجزای بدن نقش غیر قابل انکاری برعهده دارند؛ اما برخی عوامل محیطی و بیماری ها، این عضو بسیار حساس را دچار آسیب می کند و گاهی صدمه چنان است که آثار و عواقب آن هرگز جبران نمی شود. یکی از عوامل محیطی موثر بر چشم های ما نور خورشید است؛ روزهای آفتابی اگر چه برای خیلی ها لذت بخش است اما برای چشم ها یک تهدید به حساب می آید، البته  اگر به درستی از آنها مراقبت نکنیم.

به همین دلیل مدت زمان زیادی است که انسان ها از عینک های آفتابی (چه به منظور زیبایی و چه برای مصون ماندن چشم ها از آسیب نورهای شدید) استفاده می کنند.

چرا باید عینک آفتابی بزنیم ؟ 

نتایج چندین مطالعه طی ده سال اخیر نشان میدهد که زمان طولانی حضور در محیط آفتابی، بدون حفاظ کافی در مقابل چشم ها، علاوه بر خستگی و قرمزی چشم، کاهش میدان دید و بالا رفتن ضریب خطای بینایی، خطر ابتلا به بیماری های چشمی (مانند آب مروارید) را نیز افزایش میدهد.

به عنوان نمونه، چشم پزشکان مطالعه ­ای بر روی ۸۳۸ ماهیگیر انجام دادند که سالهای زیادی از عمرشان را روی آب گذرانده بودند. نتایج این مطالعه نشان داد ماهیگیرانی که هیچگونه حفاظ چشمی نداشتند در مقابل کسانی که از عینک آفتابی یا کلاه لبه دار مناسب استفاده می­کردند، ۳ برابر بیشتر به کاتاراکت (آب مروارید) مبتلا شده اند.

مطالعه ای هم در فاصله سال های ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۹ در مناطق ساحلی ایران انجام و مشاهده شد شیوع مشکلاتی نظیر آب مروارید و آب سیاه در مناطق ساحلی جنوب ایران به مراتب بیشتر از مناطق مرکزی کشور است.

بر اساس این نوع مطالعات، چشم پزشکان توصیه می کنند علاوه بر روزهای آفتابی، در هوای ابری هم باید از عینک آفتابی مناسب استفاده کنیم زیرا پرتوهای UV در هر شرایطی می توانند به چشم و پوست ما برسند و تاثیرات منفی برجای بگذارند.

موضوع بعدی شدت تابش در ساعات مختلف روز است؛ در فصل بهار و تابستان بیشترین تابش از حدود ساعت ۱۰ صبح تا حدود ساعت ۱۶ اتفاق می افتد. در فصل پاییز و زمستان این شرایط از حدود ساعت ۱۱ صبح آغاز و حدود ساعت ۱۴ به بالاترین میزان می رسد. در ساعات دیگر روز، شدت تابش ها کاهش پیدا می کند ولی این به آن معنا نیست که پرتوهای UV وجود ندارد.

نکته دیگر این که لازم است همیشه به یاد داشته باشیم انتخاب عینک آفتابی باید با تشخیص چشم پزشک و زیر نظر اپتومتریست انجام شود، چرا که هر فرد بر اساس نوع فعالیت روزانه اش باید از عینک آفتابی مناسب خود استفاده کند چون استفاده از عینک های آفتابی غیر مجاز می تواند آسیب های شدیدی به چشم افراد بزند و سبب اختلالات بینایی شود؛ فرآیند درمان چنین عارضه هایی پیچیده و هزینه بر است و برخی افراد حتی پس از چند نوبت عمل جراحی همچنان از این مشکلات رنج می برند. به این نکته هم توجه کنید که انتخاب عینک مناسب برای کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

بیشتر بخوانید: عمل ترنس پی آر کی چیست

انواع عینک های آفتابی

کارخانه های سازنده عینک های آفتابی، هنگام ارائه محصولاتشان، قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماوراء بنفش یا دیگر انواع تشعشعات طبیعی را می دهند ولی باید توجه داشت که حفاظت در مقابل بعضی از این شعاع ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.

• عینک هایی که ۹۹درصد اشعه ماوراء بنفش را جذب می کنند

توصیه می شود همیشه از عینکی استفاده کنید که خاصیت جذب ۹۹درصد اشعه ماوراء بنفش را داشته باشد، چرا که ثابت شده حضور طولانی مدت در مقابل اشعه ماوراء بنفش آفتاب (اولترا ویوله،UV) با برخی بیماریهای چشمی ارتباط دارد.

شاید بدانید که چه عدسی های پلاستیکی و چه عدسی های شیشه ای تا حدی اشعه ماوراء بنفش را جذب می­کنند ولی جذب UV توسط این عدسی ها را میتوان با اضافه کردن مواد شیمیایی خاص به ماده اصلی لنز و یا پوشاندن لنز با ماده ای مخصوص ارتقاء داد.

بعضی کارخانه های سازنده عینک هم برچسب هایی روی محصول خود نصب می کنند با این مضمون "جذب UV تا بیش از ۴۰۰ نانومتر" که این به معنای جذب ۱۰۰درصدی اشعه یو وی است.

• عینک هایی که ۹۰درصد اشعه مادون قرمز را جذب می کنند

طول موج های مادون قرمز (دارای طول موج بلند­تر از طول موج نور قابل رویت)، بخش غیر قابل رویت نور است که سبب تولید گرما می شود.

بخش مادون قرمز نور خورشید ناچیز بوده و چشم نیز این طول موج را بخوبی تحمل می کند. ادعای بعضی کارخانه های سازنده عینک های آفتابی، حفاظت چشم در مقابل اشعه مادون قرمز است ولی تحقیقات موجود، رابطه معناداری بین بیماریهای چشمی و اشعه مادون قرمز نشان نمی دهد.

• عینک های مسدود کننده نور آبی (Blue-blocking)

اینکه نور آبی هم برای چشم مضر است یا خیر، هنوز مورد بحث است. نکته دیگر اما اینکه عدسی های مسدود کننده نور آبی، ته رنگی کهربایی دارند که سبب می­شود فرد استفاده کننده از آنها، محیط اطراف را به رنگ زرد یا نارنجی ببیند. عدسی های رنگی همچنین باعث می­ شوند اشیاء دور (بویژه در شرایطی مثل برف یا غبار) واضح تر دیده شوند. به همین دلیل عینک های کهربایی مزبور بیشتر توسط اسکی بازها، شکارچیان، قایقرانان و خلبانان مورد استفاده قرار می گیرند.

• عینک های پلاریزه

عدسی های پلاریزه، خیرگی نور خورشید انعکاس یافته از سطوح صافی مثل سنگفرش خیابانها و یا سطح آب را از بین می برند و از این نظر در مواردی مثل رانندگی یا ماهیگیری می توانند بسیار مفید باشند.

لازم به ذکر است پلاریزاسیون عدسی ها هیچ تاثیری بر جذب اشعه UV ندارد ولی بسیاری از عدسی های پلاریزه امروزی خاصیت جذب اشعه UV را نیز دارند.

• عینک های آینه ای (Mirror-coated)

پوشش آینه ­ای در واقع لایه نازکی از مواد فلزی مختلف است که روی سطح عدسی های معمولی به وسیله آنها پوشانده می شود. گرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم را کاهش می­دهد، قابلیت کاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه UV  نخواهد داشت.

• عینک های کمربندی (Wrapround)

عینک های کمربندی طوری طراحی شده اند که مانع ورود نورهای درخشان از کناره های قاب و رسیدن آنها به چشم می­شوند. مطالعات نشان می دهند که شعاع UV آنقدر از اطراف قاب عینک های معمولی وارد چشم می شود که می توانند اثر سودبخش عدسی های حفاظت کننده را کاهش دهند. از این نظر عینک های آفتابی کمربندی که قاب بزرگی دارند و چشم را از تمامی زاویه ها حفاظت می­کنند، مفید هستند.

• عینک های سایه روشن (Gradient)

رنگ عدسی های سایه روشن از بالا به پایین و یا از بالا و پایین تا وسط تغییر می کند و در واقع سایه روشن می شود. عدسی های سایه روشن تک سایه (تیره در بالا و روشن تر در پایین) می توانند خیرگی نور آسمان را از بین برده و در عین حال امکان دید مناسب را از قسمت پایینی فراهم ­کنند. این عینک ها برای ورزش شیرجه هم مناسب هستند زیرا جلوی دید فرد از تخته شیرجه را تاریک نمی­کنند. ولی عینک های مزبور برای شرایط برفی و یا در ساحل دریا مناسب نیستند، به ویژه اگر قسمت پایینی آنها روشن باشد. عدسی های سایه روشن دو سایه (تیره در بالا و پایین و روشن در وسط) هم ممکن است برای ورزشهایی از قبیل قایقرانی و یا اسکی که طی آنها شعاعهای نورانی از سطح آب یا برف به سوی چشم برمیگردد، مناسب تر باشند.

• عینک های فتوکرومیک 

عینک فتوکرومیک بطور اتوماتیک در نور درخشان، تیره شده و در نور کم روشن تر می شود. در اکثر موارد، تیره شدن عینک ظرف نیم دقیقه صورت می گیرد ولی روشن تر شدن آن حدود ۵ دقیقه طول می کشد. این عینک ها از نظر رنگ نیز بصورت یکنواخت و یا سایه روشن عرضه می شوند.

• عینک های تراش داده شده و صیقلی 

بعضی عینک های غیر طبی توسط کارخانه­های سازنده طوری تراش داده و صیقلی می شوند که کیفیت نهایی عدسی آنها تا حد مناسبی ارتقاء می یابد. البته لازم به ذکر است عینک هایی که از تراش و صیقلی بودن مناسبی برخوردار نیستند به چشم شما آسیبی نمی زنند و شما فقط باید مطمئن شوید عدسی عینک مورد نظرتان ساخت مناسبی داشته باشد.

برای قضاوت در مورد کیفیت عینک غیر طبی خود، به چیزی مستطیل شکل مثل موزاییک کف اتاق نگاه کنید. عینک را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یک چشم خود را بپوشانید. عینک را به آهستگی و از یک سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حرکت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیت ­ها مستقیم به نظر برسند، عدسی مناسبی انتخاب کرده اید؛ ولی اگر خطوط در هم بروند، به ویژه اگر خطوط در میدان مرکزی عدسی در هم به نظر برسند، لازم است عینک دیگری را امتحان کنید.

• عینک های ضد ضربه 

به یاد داشته باشید هیچ عدسی عینکی به واقع نشکستنی نیست، ولی احتمال شکستن عدسی های پلاستیکی بعد از برخورد یک توپ یا سنگ، نسبت به عدسی های شیشه ای کمتر است. به همین دلیل عدسی اکثر عینک های آفتابی غیرطبی از پلاستیک ساخته می شود. پلاستیک پلی کربنات هم که در بسیاری از عینک های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد، گرچه سخت است ولی به آسانی خراش بر می دارد. پس چنانچه قرار است عینکی دارای عدسی از این جنس بخرید حتماً عینکی را انتخاب کنید که خاصیت ضدخراش داشته باشد.

نتیجه

بهترین عینک های آفتابی آنهایی هستند که ۱۰۰درصد شعاع UV را جذب کرده، دارای بهترین کیفیت اپتیکی بوده و کمترین احتمال شکسته شدن را داشته باشند.