بهداشت پلک
سطح چشم مهمترین قسمت بدن در تماس با جهان خارج می باشد زیرا عملکرد و ساختار طبیعی چشم باعث تنظیم کل بدن در محافظت از محیط خارج می گردد. پلک و مژه ها جلوی ذرات خارجی کوچک را گرفته و مانع ورود آنها به چشم می شوند. مژه ها مانند یک صافی و یا یک توری عمل کرده تا حدی جلوی ذرات خارجی را می گیرند و باعث پلک زدن رفلکسی می شوند. خود پلک زدن باعث تقویت پمپ اشکی می گردد تا اشک با شستشوی اجسام خارجی آنها را از چشم خارج کند.
انسان بیشترین نسبت عرض شکاف پلکی نسبت به کل بدن را در میان مهره داران دارد. پوست پلک نازکترین پوست بدن می باشد و مژه ها تنها موهای پلک هستند که در پلک بالا 2 برابر پلک پایین می باشند. مژه ها هر 5-3 ماه یک بار جایگزین می شوند. اگر یک مژه را بکشید 2 ماه طول می کشد تا در بیاید و اگر با قیچی کوتاه کنید بعد از 2 هفته بلند می شود.
لبه پلک در قسمت جلو شامل مژه ها و در قسمت عقب شامل غدد روغنی خاصی می باشد که ترشحات این غدد در ساختار اشک بسیار مهم است. عدم عملکرد درست این غدد و غدد دیگر عرق و چربی کنار مژه ها باعث علائمی مثل خشکی چشم،خارش و سوزش و احساس جسم خارجی می گردد. آنچه تحت عنوان بهداشت پلک مطرح می شود در واقع کمک به عملکرد صحیح این غدد پلکی می باشد.
برای بهداشت پلک می توان کارهای زیر را انجام داد:
- یک دستمال صورت را در آب گرم فرو برده آب اضافی آنرا بگیرید، برای 5 تا 10 دقیقه روی پلکها قرار دهید و به آهستگی فشار دهید تا پوست پلک نرم شده و پوسته پوسته های چسبیده به پلک آزاد شود.
- پلکها را ماساژ دهید و به آرامی با حرکت چرخشی انگشت کوچک دستتان را روی پلکها حرکت دهید تا ترشحات اضافی از غدد پلکیتان خارج شود .
- پلکهایتان را با گوش پاک کن، پاک کنید. بهتر است گوش پاک کن را با شامپو بچه رقیق شده (حدود 3 تا 4 قطره شامپو بچه در نصف فنجان آب گرم) خیس کرده، آب اضافی آنرا گرفته و بعد پلکهایتان را بشوئید.
- پس از آن با پارچه اثرات شامپو را پاک کنید. اگر علامتدار هستید (مثلاً روی لبه پلکتان شوره و پوسته دارد یا مرتباً احساس سوزش و خارش چشم دارید باید این کار را روزی 4 بار به مدت 5 دقیقه انجام دهید تا علامت ها از بین برود. سپس روزی یک بار به مدت طولانی هر روز این کار را تکرار کنید.
- در موارد خاص (مثلاً وقتی لبه پلک ها عفونت و التهاب شدید دارد) لازم است پماد آنتی بیوتیک مصرف شود ولی بطور معمول لازم نیست. در زمان استفاده از این روش شستشوی پلک بهتر است از مواد آرایشی چشمی استفاده نشود.
