تاثیر وارونگی دما بر چشم ها

همیشه با سرد شدن هوا پدیده وارونگی دما یا اینورژن در شهرهای بزرگ و صنعتی ایجاد شده و غلظت مواد آلاینده را بالا می برد که نتیجه مسقیم آن خاکستری شدن آسمان و بروز مشکلات مختلفی قلبی و تنفسی است. حال آنکه متخصصان معتقدند این شرایط دستگاه بینایی را بیش از دیگر ارگان های بدن تحت تاثیر قرار داده و ممکن است به آن آسیب جدی برساند.

معمولا در هوای آلوده وقتی چشم خشک باشد و مواد آلاینده روی آن بنشیند، مکانیزم های چشمی قادر به تمیز کردن آنها نیست از این رو حساسیت ایجاد شده و احساس خیلی شدید وجود جسم خارجی، فرد را برای مدتی کلافه می کند. معمولا این افراد با مراجعه به چشم پزشک اظهار می کنند که جسم خارجی در چشم آنها وجود دارد و مدام به پلک آنها گیر کرده یا احساس سنگینی پلک دارند.

آنها نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیرند و می بایست شست و شوی پلک به ویژه با شامپوهای مخصوص یا شامپو بچه را به صورت مستمر انجام دهند؛ در موارد حاد برای درمان با قطره یا بستن مجرای اشکی باید به متخصص مراجعه شود که خود امری طولانی و زمان بر است. تاکید می کنم شست و شو و تمیزنگه داشتن لبه پلک همیشگی است و خود فرد می تواند انجام دهد اما قطره ها باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند.

مشکلات ایجاد شده توسط وارونگی دما

ایجاد خشکی چشم

تحقیقات علمی نشان می دهد آلودگی هوا باعث تشدید خشکی چشم می شود و براساس آمار موجود، احتمال ابتلا به این عارضه را بین 3 تا 4 برابر بیشتر می کند؛ در افرادی که زمینه خشکی چشم دارند نیز ممکن است نشانه های محسوس تری بروز کند.  

در شرایط آلودگی هوا، سموم موجود در آلودگی، به چشم وارد شده و آثار زیان بار خود را بر فرد تحمیل می کند؛ معمولاً این سم ها در اشک حل شده، لایه چربی اشک را از بین می برند. این فعل و انفعال باعث تبخیر اشک می شود، و همین مسأله، خشکی چشم را در پی دارد. از سوی دیگر این نوع آلودگی ها روی سلول های سطح چشم هم تأثیر منفی می گذارند.

در این حالت سلول های ترشح کننده مخاط اشکی نیز آسیب می بینند و همین مسئله، خشکی چشم را افزایش می دهد.

در آلاینده ها موادی مانند غبار و ذرات معلق نیز وجود دارد که در اثر حل شدن در اشک، روی چشم اثر می گذارند. این مواد هم باعث می شوند یک پارچگی لایه چربی به هم خورده و اشک تبخیر شود.

 افزایش آلرژی های چشمی

اثر دوم آلودگی هوا در سیستم بینایی، تشدید آلرژی های چشمی است. افرادی که زمینه آلرژی های چشمی دارند هنگام مواجهه با مواد آلاینده این مسئله را بیشتر احساس می کنند و اغلب با علامت هایی نظیر خارش، سوزش و احساس وجود جسم خارجی در چشم روبه رو می شوند.

راه حل های مراقبت از چشم در مقابل آلودگی هوا

 استفاده از عینک های محافظ  

برای پیشگیری از چنین حالاتی ابتدا باید از تردد های غیر ضروری در سطح شهر خودداری کنیم. همچنین می توان از عینک های محافظ چشم استفاده کرد. اطراف این عینک ها بسته است تا مواد آلاینده نتوانند وارد چشم شوند و از طرفی اشک سطح چشم تبخیر نشود. افرادی که دارای عیوب انکساری یا پیر چشمی هستند، می توانند این عینک ها را با نمره هم سفارش دهند.

 چشم هایتان را بشویید

شست وشوی مرتبط چشم ها در کاهش این سندرم یا آلرژی های چشمی اهمیت دارد. اگر فقط سندرم خشکی چشم وجود دارد آب گرم توصیه می شود و در صورت تشخیص آلرژی چشمی، آب سرد بهتر است.

شست وشو و ماساژ چشم ها باعث پاک شدن مقدار زیادی از آلودگی ها می شود، در عین حال غده های چشم را فعال کرده و سبب می شود لایه چربی در اشک باقی مانده و اجازه تبخیر ندهد. در محیط های مسقف مانند منزل یا محل کار نیز استفاده از دستگاه های تصفیه هوا یا بخور توصیه شده است.

 میان سال ها بیشتر احتیاط کنند

ابتلا به عارضه خشکی چشم در افراد بالای 40 سال بیشتر است. در خانم ها نیز بعد از شروع یائسگی خشکی چشم بیشتر دیده می شود. البته آلرژی چشمی در سنین پایین و به خصوص دوران نوجوانی هم مشاهده می شود. این گروه ها در روزهایی که هوا آلوده است باید بیشتر احتیاط کنند.

 قطره اشک مصنوعی بریزید

هنگام آلودگی هوا، استفاده از اشک مصنوعی برای کمتر کردن اثر آلاینده ها بر چشم، مؤثر است و علائم خشکی چشم را کاهش می دهد. البته قبل از این اقدام مشاوره با چشم پزشک لازم است.

همچنین توصیه می کنیم از اشک های مصنوعی یک بار مصرف به دلیل عدم وجود مواد نگه دارنده استفاده شود. این ماده محدودیت سنی و جنسی نداشته و می توان به دفعات در طول روز از آن استفاده کرد. همچنین بعد از استفاده از اشک های مصنوعی یک بار مصرف، باقی مانده آن را می توان حدود 12 ساعت در یخچال نگه داری کرد.

یادآوری این نکته هم لازم است که از قطره های اشک مصنوعی دارای مواد نگهدارنده، حداکثر 4 بار در هر روز می توان استفاده کرد.

 چشم به سرما حساس است

سرما و باد شدید هم باعث خشکی و سوزش چشم می شود. در این حالت، بر اثر سفت شدن لایه چربی و تخریب آن، اشک تبخیر می گردد. برای پیشگیری از این شرایط، در هوای سرد و سوز سرما، استفاده از عینک های محافظ توصیه می شود؛ شست وشو با آب ولرم و استفاده از قطره اشک مصنوعی هم اثر مطلوبی در کاهش عوارض چنین حالتی دارد.

 اشک ریزش، عکس العمل طبیعی چشم

نکته آخر این که در صورت بروز خشکی چشم (در مواردی که در این مقاله آورده شد)، غدد اشکی اصلی فعال شده و مقدار زیادی اشک (این نوع اشک فقط از آب تشکیل شده و دارای لایه چربی نیست) را روی سطح چشم جاری می کند تا به طور مقطعی با خشکی چشم مقابله شود. این حالت، مکانیزم طبیعی سیستم بینایی بوده و نگران کننده نیست.

باران های اسیدی تهدید برای چشم ها 

مسئله دیگری که باید به آن توجه ویژه ای داشت، پدیده باران های اسیدی است. این نوع باران پس از شرایط طولانی و پایدار آلودگی هوا ایجاد شده و اثرات مخربی روی محیط زیست، انسان و سایر موجودات زنده دارد. از این رو نباید در هنگام بروز چنین پدیده ای در محیط های باز تردد کرد یا اجازه داد قطرات باران با سطح چشم تماس داشته باشند. در این شرایط پیشنهاد می کنیم افراد تا حد امکان در محیط های سرپوشیده مانده یا از وسایی مانند عینک محافظ استفاده کنند در غیر این صورت شستن چشم ها با محلول آب ولرم و شامپوی بچه توصیه می شود.