چه کسانی باید از عینک آفتابی استفاده کنند ؟؟

بی تردید عدم استفاده از عینک آفتابی مناسب، ریسک ابتلا به بیماری های چشمی را افزایش می دهد و باعث تغییراتی در شفافیت عدسی، قرنیه و حتی بیماری های شبکیه می شود؛ همه این موارد در کنار هم زمینه را برای ایجاد بیماری های مزمن و کاهش دهنده شدید میزان بینایی فراهم می کند.

مطالعه ای در فاصله سال 1367 تا 1369 در مناطق ساحلی ایران انجام و مشاهده شد شیوع مشکلاتی نظیر آب مروارید و آب سیاه در مناطق ساحلی جنوب ایران به مراتب بیشتر از مناطق شهری و مرکزی کشور است.
با توجه به شرایط اقلیمی کشور، پرتوهای ماورای بنفش به صورت شدید منتشر می شوند و در بعضی از فصول مانند تابستان که خورشید عمودی تر به زمین می تابد به دلیل گرما و افزایش شدت نور، این پرتوها با شدت بیشتری احساس می شوند، در نتیجه لزوم استفاده از عینک آفتابی بیشتر احساس می شود.

نکته دیگر اینکه در فصول پاییز و زمستان به دلیل آنکه خورشید به صورت مایل می تابد شاید خیلی بدمان نیاید از پرتوهای خورشیدی بیشتر استفاده کنیم و در نتیجه متوجه وجود شدت آن نشویم. به این دلیل ممکن است از عینک آفتابی کمتر استفاده کنیم؛ این یعنی چشم خود را در معرض ریسک بیشتر قرار داده ایم.

فراموش نکنید حتی در هوای ابری هم باید از عینک استفاده کنیم زیرا پرتوهای UV در هر شرایطی می توانند به چشم و پوست ما برسند و تاثیراتی منفی ایجاد کنند.

موضوع بعدی شدت تابش در ساعات مختلف روز است. به طور طبیعی نزدیک به غروب آفتاب، پرتوهای UV کم تر می شود. در فصل بهار و تابستان بیشترین تابش از حدود ساعت 10 صبح تا حدود ساعت 16 اتفاق می افتد. در فصل پاییز و زمستان این شرایط از حدود ساعت 11 صبح آغاز و تا حدود ساعت 14 به بالاترین میزان می رسد. در ساعات دیگر روز، شدت تابش ها کاهش پیدا می کند ولی این به آن معنا نیست که پرتوهای UV اصلاً وجود ندارد.
از یاد نبریم اثراتی که عدم استفاده از عینک آفتابی در سیستم بینایی ما ایجاد می کند به مرور اتفاقات می افتد و درمان آن به تدریخ سخت تر، پیچیده تر و پرهزینه تر می شود.

افراد در معرض خطر

بعضی افراد استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری های چشمی ناشی از UV دارند. مبتلایان به بیماری های خاص (مانند دژنراسیون ماکولا یا دیستروفی های شبکیه) لازم است در بیرون از خانه همواره از چشم خود محافظت کنند. در ادامه به مهمترین این موارد اشاره می کنیم:

بیمارانی که عمل کاتاراکت انجام داده اند

در کشور ما سالانه بیش از هزاران نفر تحت عمل کاتاراکت قرار می گیرند. در جریان این جراحی، عدسی طبیعی چشم برداشته می شود و به این ترتیب چشم بیشتر در معرض خطرات ناشی از UV قرار می گیرد.

در جریان عمل کاتاراکت، به جای عدسی طبیعی چشم یک لنز داخل چشمی (Intraocular Lens:IOL) قرار داده می شود. لنزهای داخل چشمی قدیمی نسبت به عینک های آفتابی، درصد کمتری از اشعه UV را جذب میکردند ولی کارخانههای سازنده IOL در حال حاضر بسیاری از محصولات خود را بصورت جاذب اشعه UV ارائه می کنند.

با این حال چنانچه تحت عمل کاتاراکت (آب مروارید) قرار گرفته اید، توصیه می شود در محیط های باز، عینک آفتابی مناسب به چشم بزنید و برای اطمینان بیشتر از کلاه لبه دار هم استفاده کنید.

استفاده کنندگان از کنتاکت لنز

کنتاکت لنز به تنهایی چشم شما را در مقابل اشعه UV محافظت نمی کند؛ البته کنتاکت لنزهایی هم وجود دارند که توانایی محافظت در مقابل UV را دارا هستند. چنانچه کنتاکت لنز شما قابلیت مقابله با اشعه UV را ندارد، برای محافظت از چشمهای خود از عینک آفتابی استفاده کنید.

داروهای حساس کننده به نور

داروهای حساس کننده به نور (داروهایی که پوست شما را به نور حساس تر می کنند) می توانند حساسیت چشم شما را هم نسبت به نور بیشتر کنند.

لازم است هنگام مصرف هر یک از داروهای زیر با چشم پزشک خود مشورت کنید:

پسورالن (Psoralens) که برای درمان پسوریازیس استفاده می شود
تتراسیکلین
داکسی سیکلین
آلوپورینول
فنوتیازین

در دوره استفاده از این داروها، بهتر است خارج از خانه از عینک آفتابی جاذب UV وکلاه لبه دار استفاده کنید.

موارد خاص

حتی بهترین انواع عینک های معمولی، قادر به حفاظت از چشم شما در مقابل منابع نوری بسیار شدید نیستند. برخی از این منابع که می توانند به چشم شما آسیب جدی برسانند عبارتند از: جوشکاری، نورهای شدید برنزه کننده، شرایط شدید برفی و یا نگاه مستقیم به نور آفتاب (مانند زمان خورشید گرفتگی).

نگاه مستقیم به هر یک از این منابع نوری (بدون حفاظ کافی) می تواند سبب ابتلای بیماری دردناک قرنیه به نام فتوکراتیت (Photokeratitihis)و یا حتی افت دائمی دید مرکزی شود.

در حال حاضر انواع مختلف فیلتر برای قرار گرفتن روی عینک های طبی وجود دارد که کار را برای افرادی که دارای نمره چشم هستند نیز ساده کرده است. انتخاب این فیلترها هم به اندازه خرید عینک مهم بوده و باید با مشورت فرد متخصص انجام شود.
استفاده از عینک آفتابی نباید در تیزبینی و عملکرد بینایی ما تاثیر داشته باشد. یعنی وقتی در محیطی که نور مناسبی دارد، عینک آفتابی را به چشم می زنیم و چشم خود را به سمت بالا و پایین یا چپ و راست حرکت می دهیم نباید دچار احساس حرکت و اعوجاج در اجسام شویم. متاسفانه متداول ترین اتفاق ناخوشایند حین استفاده از عینک آفتابی همین اعواج است که در اثر انحنای نادرست صفحه عینک به وجود می آید. از جمله پیامدهای رایج این حالت می توان به احساس سردرد، خستگی، سرگیجه، حالت تهوع، کاهش دید و حتی آشکار شدن یک انحراف مخفی اشاره کرد.
عینک های آفتابی اگر به صورت طبی - آفتابی استفاده شوند باید انحنای عدسی، خصوصیات طیفی و تیرگی عدسی آفتابی، براساس نمره عینک محاسبه و ساخته شود. به بیان دیگر نمی توان همان محاسبات عینک طبی را روی عینک های آفتابی- طبی اعمال کرد.