کلینیک اورتوپتیک

آشنایی با واحد (درمانگاه) ارتوپتیک بیمارستان چشم پزشکی نور

اهمیت و نیاز به عملکرد صحیح و کامل سیستم بینایی در جهان امروز در مواجهه با مشاغل مختلف و از طرفی نیازهای بینایی متنوع افراد در فعالیت های شغلی و روزمره امری غیرقابل انکار است. از سوی دیگر استفاده روزافزون از کامپیوترها، گوشی های همراه، رایانه شخصی و تبلت در فعالیت های شخصی و حرفه ای، همچنین عدم انطباق کامل کارکرد این وسایل با سیستم بینایی انسان سبب بروز پاره ای از بیماری ها و نارسایی ها در عملکرد دید دوچشمی شده است که پیامدهای آن رو به افزایش است. برخی از این شکایت ها عبارتند از:

1. تاری دید

2. دوبینی

3. سوزش و قرمزی چشم ها

4. احساس درد ماهیچه های چشم و کره چشم

5. سر درد که در بین قشر بزرگ از افراد مانند دانش آموزان، دانشجویان و شاغلین در محیط های اداری دیده می شود.

برای رفع این مشکلات و درمان آن علاوه بر تجویز عینک، تمرینات ارتوپتیک برای بهبود عملکرد سیستم بینایی و افزایش توان عضلات چشم، بهبود عملکرد سیستم تطابقی و حرکتی چشم ها و نیز افزایش توانایی سیستم عصبی بینایی (فیوژنی) توصیه می شود؛ امروز در بسیاری از کشورهای پیشرفته به ارتوپتیک و تمرینات آن توجه ویژه می شود.

* افرادی که به درمانگاه ارتوپتیک بیمارستان چشم پزشکی نور مراجعه می کنند در گروه های زیر طبقه بندی می شوند:

الف افراد مبتلا به تنبلی چشم یا (Amblyopia)

در بیشتر موارد مراجعه کنندگان بیمارانی هستند که درمان آنها یا به صورت ناقص انجام شده و یا به علت طولانی شدن دوره درمان و عدم حصول نتیجه کامل و قطعی یا عدم همکاری فرد در بستن چشم سالم به علت طولانی شدن پروسه درمانی نیمه کاره رها شده است.

همچنین افرادی که به علت سن بالا و بروز مشکلات شغلی و استخدامی به علت کم بودن دید چشم با محدودیت های شدید مواجه شده اند. اغلب آنها باور دارند که تنبلی چشم در بزرگسالی درمان نمی شود در صورتی که درمان های ارتوپتیک که در بیمارستان چشم پزشکی نور انجام می شود می تواند مشکل را برطرف کند.

بنیان و اساس درمان تنبلی چشم در درمانگاه ارتوپتیک، بر پایه درمان فعال تنبلی چشم یا اکتیوآمبلیوپ تراپی و همچنین درمان تنبلی چشم تحت حالت دوچشمی یا binocular بایین آکیولار یا dichoptic پی ریزی شده است. به بیان دیگر در کنار روش سنتی بستن چشم سالم تمرینات، تحریکات و روش هایی به صورت هدفمند برای تسریع و جذاب کردن درمان خصوصاً در اطفال به کار گرفته می شود.

هدف از انجام این تمرینات و برنامه های درمانی افزایش سریع میزان شدت بینایی چشم تنبل است. علاوه بر آن افزایش هماهنگی و همکاری دوچشم و نیز سیستم عصب مرکزی، ادراک بینایی و هماهنگی سیستم بینایی با سیستم حرکتی و مهارتی فرد است. در نهایت درمان بیمار با ایجاد دید قابل قبول و کامل و نیز ایجاد یک دید دوچشمی در راستای تثبیت بینایی چشم تنبل و افزایش مهارت های بینایی فرد پایان می پذیرد. اپتومتریست های کاربلد بیمارستان چشم پزشکی نور با استفاده از جدیدترین دستگاه ها و داشتن علم و دانش ارتوپتیک، عالی ترین خدمات را به مراجعه کنندگان این بخش ارائه می دهند.

ب: افراد مبتلا به ضعف سیستم تطابقی یا ضعف عضلات چشم و نارسایی در عملکرد دید دوچشمی (انحرافات مخفی)

این افراد معمولاً با شکایاتی از قبیل سردرد، چشم درد، تاری دید، دوبینی (خصوصاً در هنگام مطالعه و انجام کارهای چشمی با رایانه یا هنگام رانندگی و پایان فعالیت های چشمی) به بیمارستان چشم پزشکی نور مراجعه می کنند.

در بیشتر این افراد با انجام معاینات اولیه ای که در کلینیک فوق تخصصی بیمارستان چشم پزشکی نور از آنها به عمل می آید مشکل به راحتی تشخیص داده شده یا به صورت تخصصی مورد معاینه و بررسی قرار می گیرند.

این ضعف و نارسایی در عملکرد ماهیچه های چشم با روش های اپتیکی و دارویی و حتی جراحی به تنهایی قابل درمان نیست. از این رو است که بیشتر این بیماران درمان مطلوب را دریافت نمی کنند ولی با درمان ارتوپتیک و انجام تمرینات و ورزش های هدفمند و تخصصی که در کلینیک ارتوپتیک بیمارستان چشم پزشکی نور و در منزل به کمک دستگاه ها و ابزارآلاتی مخصوص قابل انجام است طی یک دوره درمانی کوتاه قابل بازیابی و بهبودی است.

باید توجه داشت نوع تمرینات و زمان انجام آنها در روز و یا هر جلسه درمانی و مدت زمان هر درمان در افراد مختلف با توجه به سن، جنسیت و نوع بیماری فرد بسیار متفاوت است. همچنین نوع تمریناتی که به هر فرد داده می شود براساس بیماری او تعیین شده و ممکن است در فرد دیگر نتیجه متفاوتی داشته باشد.

ج: افراد مبتلا به انواع دوبینی ( Diplopia)

این بیماران به دو گروه تقسیم می شوند:

1. کسانی که به صورت ناگهانی در اثر ضربه، تصادفات، سکته های مغزی، بیماری متابولیک (غدد درون ریز) یا تزرق بوتاکس برای رفع چین و چروک صورت دچار دوبینی شده اند.

2. کسانی که بعد از جراحی انحرافات چشم در راستای تسهیل اصلاح انحراف، کمک به بهبود عملکرد دید دوچشمی، هماهنگ شدن چشم ها در "یکی کردن تصاویر" نیاز به تجویز عینک های منشوری دارند.

این افراد بعد از مراجعه به درمانگاه ارتوپتیک بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور مراحل زیر را طی می کنند:

1. بررسی دقیق و اندازه گیری های تخصصی

2. مشخص شدن نوع و میزان انحراف چشم ها

3. تعیین نوع و میزان منشور لازم برای اصلاح دوبینی

4. تجویز عینک منشوری

5. آموزش استفاده از عینک منشوری برای افزایش قابلیت های دید دوچشمی