بیماری همولاکریا چشم چیست و چگونه درمان می شود؟
بیماری اشک خونی (همولاکریا - Hemolacria)
بیماری اشک خونی یا همولاکریا ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود؛ از جمله: ضربه به صورت و اطراف چشم، جراحی اطراف یا داخل چشم، یک بیماری عفونی، وجود بیماری سیستمیک به عنوان علت زمینه ای وغیره. لازم به ذکر است بدخیمی غده اشکی، کیسه اشکی یا ملتحمه هم از موارد نادر پدید آمدن عارضه اشک خونین هستند.
بیشتر بخوانید : تاثیر ضربه های چشمی بر بینایی کودکان
منشأ اشک خونین Bloody Epiphora
بیماری همولاکریا یا وجود خون در اشک می تواند از هر نقطه روی سطح چشم منشأ بگیرد؛ همچنین مشکلات موجود در سیستم اشکی (از تولید اشک گرفته تا مجاری تخلیه اشک از جمله: غده اشکی، ملتحمه، کانال یا کیسه اشکی) نیز می تواند به تولید خون در اشک منجر شود. وجود خون در لایه اشک حتی ممکن است نشان دهنده بازگشت خونریزی بینی یا سینوس ها به سطح چشم باشد.
بیشتر بخوانید : ورم ملتحمه (conjunctivitis ) چیست ؟
نحوه تشخیص بیماری اشک خونی
چشم پزشک پس از معاینه کامل چشم (و در صورت لزوم اطراف چشم) با بررسی موارد زیر، بیماری را تشخیص می دهد:
- اشک شما همیشه خونی است یا تنها برخی اوقات؟
- دیگران مرتب از شما می پرسند آیا گریه می کنید؟
- میزان و کیفیت اشک خونی
- مدت زمان وجود خون در اشک در هر نوبت
- وجود درد، سوزش و خارش در چشم
- عوامل تشدید کننده بروز اشک خونی
- سابقه ضربه به صورت یا چشم
- سابقه جراحی های داخل چشمی، حدقه چشم، پلک، صورت، جراحی مجرای اشکی یا جراحی سینوس ها
- سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری های خونی (هماتولوژیک)
- سابقه وجود ضایعات عروقی اطراف چشم
- مصرف داروها و هرگونه رقیق کننده خون
- تزریق داروهای موضعی داخل یا نزدیک چشم
- وجود سایر خونریزی ها در بدن (مانند خون ریزی از بینی، خلط خونی یا آب دهان خونی)
- وجود سر درد
نکته: در صورت لزوم پزشک از همراهان یا نزدیکان بیمار هم سوالاتی می پرسد.
علائم مرتبط با بیماری همولاکریا
- شفاف یا مخاطی بودن اشك در نمونه برداری نشان می دهد یکی از مسیرهای خروجی اشک دچار خونریزی شده است.
- وجود درد در دستگاه تخلیه اشکی نشانه ای است بر این موضوع که منبع خون علتی تروماتیک (بر اثر ضربه)، التهابی یا عفونی دارد.
- وجود ضایعات پوستی یا ضایعه در ملتحمه ممکن است علت اصلی پارگی خونی را مشخص کند یا سرنخ هایی برای یافتن منبع پارگی خونی ارائه دهد.
بیشتر بخوانید : اشک ریزش چشم نشانه چیست؟
روش های تشخیصی بروز اشک خونی
روش های تشخیصی برای یافتن دلیل بروز اشک خونی عبارتند از:
- نمونه برداری از اشک
- کشت ترشح از محل خروج اشک
- سیتولوژی ترشحات از محل خروج اشک (برای بررسی سلول های آندومتر، سلول های بدخیم یا مواد مصنوعی)
- آندوسکوپی بینی
- سی تی اسکن سینوس ها
- داکریوسیستوگرافی
- بیوپسی حین عمل از غده اشکی (هنگامی که در معاینه پارگی واضح و شدید مشاهده شود)
بیشتر بخوانید : تومور غده اشکی چیست و چگونه درمان میشود؟
تست آزمایشگاهی
اگر در معاینه و مطالعات تصویربرداری علت وجود اشک خونی آشکار نشود، ممكن است بیمار اختلال هماتولوژیک زمینه ای داشته باشد. در این زمان پزشك درخواست انجام تست آزمایشگاهی می دهد. این آزمایش شامل شمارش کامل گلبول های خون، پانل متابولیک کامل، زمان خونریزی (BT)، زمان پروترومبین (PT)/INR و مطالعات انعقادی است.
نکته: در این مرحله ممکن است مشاوره با هماتولوژیست نیز لازم باشد.
تشخیص های افتراقی
در این مرحله با بررسی های گوناگون، بیماری اشک خونین از سایر بیماریهایی است که با ویژگی های مشابه تظاهر می کنند تشخیص داده می شود؛ این بررسی ها شامل موارد زیر هستند:
- عفونت چشمی و التهاب كانال اشكی (کانالیکولیت)
- بیماری های التهابی یا ضایعات ملتحمه از جمله ورم ملتحمه، پاپیلاری غول پیکر، آریتم مولتی فرم و گرانولوم پیوژنیک
- مشكلات خونی از جمله سندرم گاردنر _ دیاموند
- استفاده از داروهای ضد انعقاد
- قرار گرفتن در معرض موضعی نیترات نقره
- خونریزی از بینی با جریان برگشتی ( بیمار ممکن است با فشار دادن دو طرف بینی، باعث پس زدن خون به داخل اشک شود)
- عفونت سینوس ها یا كیسه اشکی (به دلیل بیماری سل یا رینوسپوریدیوز)
- ملانومای ملتحمه
- ملانومای کیسه اشکی
- سایر بدخیمی های کیسه اشکی، غده اشکی یا ملتحمه
- ضایعات توده ای خوش خیم کیسه اشکی (مانند پاپیلومای وارونه کیسه اشکی، پاپیلوم سنگفرشی کیسه اشکی ناشی از HPV)
- آندومتریوز نازولاکریمال
- اختلالات ساختگی (گزارش شده است که گاهی بیماران رنگ خوراکی یا خون خود را به چشم وارد می کنند)
- شرایط ناشی از دستكاری و جراحی های چشمی
درمان بیماری اشک خونی
-
درمان دارویی
با توجه به نوع مشكل می توان از داروهای موضعی یا حتی سیستمیك استفاده كرد.
-
پیگیری پزشکی
اگر در ارزیابی معاینات مشخص شود مشكل، خوش خیم یا ناشی از فعالیت های پزشكی است، برای اطمینان از رفع کامل علائم، پیگیری بالینی انجام می شود. به همین دلیل لازم است با فاصله چند هفته بیمار مجدد توسط پزشك معاینه شود. اگر با این اقدامات علائم بیماری عود کرد یا برطرف نشد، ممکن است اقدامات بیشتری لازم باشد.
-
درمان جراحی
در صورت وجود علائم خطر نوعی بدخیمی، لازم است بیوپسی از ناحیه مشکوک یا برداشتن ضایعه هم انجام شود.
با توجه به مطالب مطرح شده، در صورت مشاهده مکرر اشک خونی، مراجعه به چشم پزشک ضرورتی اجتناب ناپذیر است.