درمان همانژیوم چشم کودکان

همانژیوم چشم یک تومور غیر سرطانی (خوش خیم) است که در اثر رشد غیر طبیعی عروق خونی ایجاد شده و بیشتر در چشم کودکان بروز می کند. همانژیوم می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد، اما اغلب در صورت و گردن مشاهده می شود. همانژیوم نوزادی ممکن است در هنگام تولد وجود داشته باشند اما اغلب در شش ماه اول زندگی ظاهر می شود. در ادامه به انواع همانژیوم، علت بروز و درمان این بیماری می پردازیم.

انواع همانژیوم

از یک منظر دو نوع همانژیوم وجود دارد:

• همانژیوم مویرگی که در لایه های بیرونی پوست قرار دارد و آن را با عنوان "لکه های مادرزادی توت فرنگی" هم می شناسند.
• همانژیوم حفره ای که در لایه های عمیق تر پوست یا اطراف چشم بروز می کند.

همانژیوم مویرگی روی پلک ها، سطح چشم یا در حدقه چشم ظاهر می شود. بروز این عارضه ممکن است در رشد طبیعی چشم اختلال ایجاد کند. همچنین می تواند منجر به مشکلات بینایی، از جمله آمبلیوپی و گلوکوم نیز بشود.

علت بیماری همانژیوم چشم

علت دقیق بروز همانژیوم مویرگی ناشناخته است اما برخی تحقیقات نشان می دهد در دوران بارداری وجود پروتئین های خاصی در جفت ممکن است باعث ایجاد این ضایعه شود.

چه کسانی در خطر ابتلا به بیماری همانژیوم چشم هستند؟

احتمال ابتلا به همانژیوم در نوزادان دختر سه برابر بیشتر از نوزادان پسر است. نوزادان نارس نیز در معرض خطر بیشتری برای همانژیوم هستند.

علائم همانژیوم

همانژیوم مویرگی معمولاً در شش ماه اول ظاهر می شود و می تواند به رنگ قرمز تا بنفش مایل به قرمز و به صورت ضایعات برجسته روی پوست بروز کند. همچنین ممکن است به صورت ضایعات بزرگ و برجسته با رگ های خونی قابل مشاهده باشد. در اغلب موارد با ظهور همانژیوم نوزادی، والدین متوجه یک نقطه روی پوست نوزاد می شوند که اندازه آن به تدریج بزرگ تر ورنگش تیره تر می شود.

لازم به ذکر است در بسیاری از موارد همانژیوم به مرور زمان از بین می رود؛ آمار نشان می دهد نیمی از همانژیوم ها در سن پنج سالگی ناپدید می شوند و 90درصد هم تا سن 9 سالگی از بین می روند اما باید توجه داشت همانژیوم هایی که چشم را درگیر می کنند می توانند مشکلات چشمی جدی ایجاد کنند. از جمله اگر همانژیوم بزرگ و کنترل نشده باشد، می تواند منجر به آمبلیوپی یا "تنبلی چشم" شود. همانژیوم اطراف چشم نیز ممکن است باعث گلوکوم شود. همانژیوم در حفره چشم به عصب بینایی فشار وارد می کند كه آتروفی عصب بینایی و از دست دادن بینایی را در پی خواهد داشت.

تشخیص بیماری همانژیوم

چشم پزشک می تواند همانژیوم را بر اساس ظاهر آن تشخیص دهد و معمولاً نیازی به آزمایش نیست.

درمان بیماری همانژیوم

درمان همانژیوم هم به محل، اندازه و شدت ضایعه بستگی دارد. همچنین چشم پزشک بررسی می کند آیا همانژیوم مشکلات بینایی هم ایجاد کرده یا خیر. به سخن دیگر همه همانژیوم ها نیاز به درمان ندارند اما همانژیوم نزدیک چشم باید تحت نظر باشد تا مطمئن شویم مشکل بینایی ایجاد نمی کند.

اگر همانژیوم نوزادی باعث مشکلات بینایی شود، چندین گزینه درمانی در دسترس است.

درمان دارویی

• داروهای استروئیدی

اغلب برای درمان همانژیوم از داروهای استروئیدی استفاده می شود. استروئیدها با کوچک كردن عروق خونی همانژیوم، روی ضایعه اثر می کنند. داروهای استروئیدی را با نظر چشم پزشک می توان به صورت خوراكی، تزریق به داخل توده و یا مالیدن روی سطح آن استفاده کرد.

هر چند داروهای استروئیدی عوارض جنبی دارند اما با نظارت دقیق چشم پزشک معمولاً این عوارض اتفاق نمی افتند.

• پروپرانولول

پروپرانولول دارویی است که نسبت به استروئیدها عوارض جانبی کمتری دارد. اگر همانژیوم کوچک و نازک باشد، پروپرانولول را می توان به صورت خوراكی مصرف کرد. پروپرانولول می تواند بر ضربان قلب و فشار خون تأثیر بگذارد.

• لیزر درمانی

گاهی اوقات چشم پزشک توسط لیزر رشد همانژیوم را متوقف می کند، اندازه آن را کاهش می دهد یا رنگ همانژیوم سطحی را روشن تر می کند.

• عمل جراحی

اگر همانژیوم با درمان های دارویی یا لیزری بهبود نیابد و احتمال آسیب به بینایی کودک وجود داشته باشد ممکن است چشم پزشک جراحی را توصیه کند.

گاهی اوقات هم برای نظارت دقیق در ابتدای درمان، به بستری کوتاه مدت در بیمارستان نیاز خواهد بود.

لازم به ذکر است اکثر همانژیوم های اطراف چشم نیازی به جراحی ندارند.

جمع بندی

همانگونه كه گفته شد، همانژیوم یک تومور غیر سرطانی (خوش خیم) است که در اثر رشد غیر طبیعی عروق خونی ایجاد شده و بیشتر در صورت و گردن دیده می شود. این عارضه اغلب نیاز به درمان خاصی ندارد مگر اینكه در بینایی فرد اختلال ایجاد كرده باشد.