بررسی تفاوت های ضعیفی چشم و آستیگمات
تفاوت ضعیفی چشم و آستیگمات چیست؟
آستیگمات چشم یکی از بیماری های رایج در جهان و نوع خاصی از ضعیفی چشم است که می تواند افراد را در هر سنی درگیر کند.
ضعف در بینایی مشکلی شایع است که دلایل مختلفی دارد. این مشکل می تواند ناشی از عوامل ژنتیک، تغذیه نامناسب یا استفاده نادرست از تلفن همراه، تلویزیون و رایانه باشد. در ادامه تفاوت ضعیفی چشم و آستیگمات را به طور مفصل شرح می‌دهیم.
آستیگمات چیست؟
آستیگماتیسم یکی از مشکلاتی است که با شکل نامنظم قرنیه یا عدسی چشم مرتبط است. علت اصلی این مشکل، انحنای نامتقارن قرنیه یا عدسی است که باعث می شود پرتوهای نور به صورت نامنظم شکسته شده و دید واضحی برای فرد فراهم نشود.
لازم است بدانید دو نوع آستیگماتیسم داریم: آستیگماتیسم منظم و نامنظم. در آستیگماتیسم منظم، قرنیه در یک محور (مثلاً افقی) خمیدگی بیشتری نسبت به محور دیگر دارد. این موضوع باعث می شود شخص بتواند مثلاً خطوط عمودی را به راحتی تشخیص دهد اما در تشخیص خطوط افقی مشکل داشته باشد.
نوع دیگر آستیگماتیسم "آستیگماتیسم نامنظم" نامیده می شود. در این نوع، قرنیه دارای انحنای نامنظم و غیر یکسان است. لازم به یادآوری است روش های درمان آستیگماتیسم منظم و نامنظم نیز متفاوت هستند.
بیشتر بخوانید: بیماری آستیگماتیسم چیست؟
علائم آستیگمات
مهمترین و اولین علامت آستیگمات چشم، تاری دید یا دوبینی است. این مشکل باعث می شود شخص تصاویر را به صورت مبهم یا دوتایی ببیند که اغلب از آن به عنوان تاری دید یاد می شود. با توجه به مقدار آستیگماتیسم، ممکن است فرد نشانه های دیگری را هم تجربه کند. سردرد و سرگیجه از جمله علائم این بیماری هستند که می توانند به عنوان نشانه های افزایش آستیگمات تلقی شوند.
یکی دیگر از علامت های آستیگمات چشم، احساس فشار زیاد بعد از تمرکز طولانی یا حرکات سریع چشم ها است. این فشار ممکن است در فعالیت های روزانه مانند خواندن کتاب یا کار با رایانه اتفاق بیفتد و حتی گاهی اوقات با انجام تمرینات ورزشی افزایش می یابد. در کودکان، انحراف چشم و تنبلی چشم نیز می توانند از نشانه های آستیگماتیسم باشند. به همین دلیل با مشاهده این نشانه ها حتماً باید به چشم پزشک مراجعه شود.
ضعیفی چشم به چه معناست؟
ضعیفی چشم به وجود اختلال یا ضعف در بینایی گفته می شود و نشانه ای از وجود مشکل در عملکرد سیستم بینایی است. میزان کاهش بینایی می تواند از کم بینایی در شب تا اختلال کامل در دید روز را شامل شود. این مشکل با تجویز عینک، تغییر شماره عینک یا انجام عمل لیزیک قابل درمان است.
مهمترین نشانه ضعف بینایی، واضح ندیدن اشیا و اجسام است. همچنین، ممکن است با افزایش سن، سردرد و سرگیجه هم به عنوان علائم همراه ظاهر شود. برای درمان این مشکلات، انجام معاینه های منظم چشم و مشاوره با چشم پزشک ضروری است.
علائم ضعیفی چشم
مهم ترین نشانه ضعف بینایی، نزدیک بینی و دوربینی یا دوبینی است. این مشکلات اغلب با تاری دید، سردرد و یا حساسیت به نور همراه هستند
از دیگر علائم ضعف بینایی، خستگی مفرط است؛ به طوری که مدام احساس می کنید به نور بیشتری نیاز دارید یا باید چشم های خود را بمالید. اگر در برابر چشمتان نقاط سیاه و سفیدی ظاهر می شود یا اشکالی نامنظم مانند تارعنکبوت مشاهده می کنید نیز حتماً باید به چشم پزشک مراجعه کنید. این عارضه به مگس پرانی چشمها اشاره دارد که یکی از علائم اختلال در بینایی است.
بیشتر بخوانید: تنبلی چشم
روش های تشخیص آستیگماتیسم و ضعف چشم
آستیگمات چشم معمولاً توسط چشم پزشک تشخیص داده می‌شود. در اغلب موارد، پزشک از تست بینایی و اندازه گیری دقیق بینایی شخص با عینک (یا لنز) و بدون آن برای تشخیص آستیگماتیسم و ضعیفی چشم استفاده می‌کند.
برای تشخیص ضعف چشم از تست های مختلفی (مانند E چارت) استفاده می‌شود. در این روش فرد باید از فاصله مشخصی به حروف نگاه کند و به تدریج حروف کوچکتر را بخواند تا بینایی اش مورد ارزیابی قرار گیرد.
روش دیگر استفاده از کراتومتری است. این دستگاه شکل و انحنای سطح قرنیه چشم را به طور دقیق اندازهگیری می کند. این اطلاعات به چشم پزشک کمک می کند تا نقص ها و اختلالات بینایی را تشخیص دهد.
تست بینایی نیز برای اندازهگیری قدرت عدسی چشم و تشخیص آستیگماتیسم به کار می رود. این آزمون معمولاً با استفاده از ابزارهای خاص انجام می‌شود. توجه داشته باشید که تشخیص آستیگمات و ضعف چشم باید توسط اپتومتریست (بینایی سنج) و چشم پزشک صورت گیرد و در صورت نیاز به درمان، چشم پزشک راه حل های لازم را ارائه می دهد.
علت آستیگماتیسم و ضعف چشم
آن چه که معمولا به عنوان ضعیفی چشم شناخته می شود دوربینی، نزدیک بینی و یا پیرچشمی است. آستیگماتیسم نوعی خاصی از ضعیفی چشم است که در اثر مشکلات قرنیه یا عدسی چشم ایجاد می شود. در آستیگماتیسم انحنای محور قرنیه ( یا لنز) در همه جهت ها یکسان نیست، در نتیجه خطوط افقی و عمودی وضوح یکسانی ندارند. آستیگماتیسم هم دید دور و هم دید نزدیک را تار می کند.
علائم
آشنایی با علائم شایع ضعف چشم و آستیگماتیسم امر مهمی است که افراد بتوانند به موقع اقدامات لازم را انجام دهند. این علائم عبارتند از:
تاری یا تحریف دید: تجربه تاری دید یا تحریف دید از نشانه های بارز ضعف چشم است.
خستگی چشم: اگر چشمان شما به سرعت خسته می شوند، این می تواند نشانه ای از مشکلات بینایی باشد.
سردرد: افرادی که با مشکلات بینایی مواجه هستند، ممکن است سردردهای گاه به گاه یا دائمی را تجربه کنند.
مشکل دید در شب: دید ناکافی یا تاری دید در شب نیز یکی از نشانه های ضعف چشم است.
دوبینی: اگر دو تصویر از یک شیء را مشاهده می کنید، می تواند به وجود آستیگماتیسم اشاره داشته باشد.
حساسیت و سوزش چشم: حساسیت مداوم چشم ها و سوزش آنها نیز ممکن است ناشی از مشکلات بینایی باشد.
عوامل موثر در بروز آستیگمات یا کژبینی
علت بروز آستیگمات می‌تواند ژنتیکی یا آسیب دیدگی چشم، بیماری های مختلف یا حتی جراحی ها باشد. در بعضی از موارد هم آستیگمات با نازکی بخشی از قرنیه و وضعیتی به نام کراتوکونوس (keratoconus) همراه است. درمان ک آستیگمات اغلب شامل تجویز عینک یا لنز و مداخله پزشکی می شود.
درمان آستیگماتیسم و ضعیفی چشم
- استفاده از عینک
استفاده از عینک یکی از ساده ترین و موثرترین راهکارهای درمان است. این روش توسط بسیاری از چشم پزشکان تأیید شده و توصیه می‌شود. در این عینک ها از لنزهای استوانه ای شکل استفاده می شود که به تصحیح تاری دید کمک می کنند. افراد همچنین می توانند از عینک‌های تک دید یا دوبین برای بهبود دید استفاده کنند.
مخصوصاً افراد مسن ممکن است نیاز به عینک دو منظوره داشته باشند که هم نزدیک بینی را تصحیح کند و هم بر پیرچشمی تأثیر بگذارد.
البته نباید از یاد برد که استفاده از عینک، محدودیت های بسیار و مشکلات خاص خود را دارد.
- استفاده از لنزهای تماسی
لنزهای تماسی نیز بطور موثر به درمان آستیگماتیسم منظم کمک می کنند. این لنزها باعث بهبود بینایی و افزایش وسعت میدان دید می شوند. نوعی از لنزهای تماسی به نام "توریک" نیز برای درمان آستیگماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد.
- استفاده از روش ارتوکراتولوژی
در این روش درمانی، از لنزهای تخصصی و سخت برای تغییر فرم قرنیه استفاده می شود. برای این نوع درمان، بیمار باید به مدت خاصی لنز را روی چشم قرار دهد و سپس آن را بردارد. این فرآیند به تقویت عضلات چشم کمک کرده و درمان آستیگماتیسم را تسهیل می‌کند.
- استفاده از روش لیزیک چشم
روش‌های لیزیک چشم (پی آر کی (PRK)، ترنس پی آر کی، فمتولیزیک و فمتو اسمایل) جدیدترین و موثرترین گزینه‌های درمانی برای رفع آستیگماتیسم، دوربینی و نزدیک بینی هستند. در این روش‌ها به کمک لیزر، لایه های قرنیه تغییر می کند و عوارض نامبرده بهبود می یابد.
- ورزش‌های چشمی
انجام ورزش های چشمی نیز می تواند به تقویت عضلات چشم و در پی آن بهبود بینایی (و البته نه رفع عیوب انکساری) کمک کند. این ورزش ها شامل حرکات گردشی چشم به سمت های مختلف هستند.
مراقبت از چشمها
مراقبت مداوم از چشمها، به خصوص برای افرادی که بطور مداوم از رایانه یا تلفن همراه استفاده می‌کنند، امری حیاتی است. استفاده مداوم از این دستگاه ها می تواند به خستگی چشم و بروز مشکلات بینایی منجر شود. بنابراین نکاتی مانند پلک زدن مکرر، استراحت دادن به چشمها و انجام تمرینات چشمی می تواند به حفظ سلامت چشم ها کمک کند.
تغذیه مناسب
تغذیه مناسب نیز از جمله عواملی است که می تواند به سلامت چشم ا کمک کند.
روش های پیشگیری
بله، توصیه هایی برای جلوگیری از بروز آستیگماتیسم و حفظ سلامت چشم ها وجود دارد. این توصیه ها عبارتند از:
۱. رفتار مناسب هنگام کار با رایانه و دستگاه های الکترونیکی
هر ۲۰ دقیقه کار با رایانه، به مدت ۲۰ ثانیه به فاصله دور نگاه کنید.
تنظیم درست نور محیط، به این معنا که نور محیط باید نه خیلی تیره باشد و نه خیلی روشن؛ همچنی، نور نباید رو به صفحه رایانه باشد.
۲. ورزش‌های چشمی
گشاد کردن و بستن چشم ها به صورت منظم
چرخش چشم ها به سمت های مختلف
تمرین تمرکز با نگاه کردن به اشیاء نزدیک و دور
۳. مراقبت در تغذیه
مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مفید برای چشم مانند ویتامین های A، C، E و آهن
مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها مانند میوه ها و سبزیجات
استفاده از ماهی های چرب که حاوی امگا-۳ هستند
۴. رعایت بهداشت چشم
پلک زدن مکرر: پلک زدن مکرر برای حفظ رطوبت چشم ها و جلوگیری از خشکی چشم مفید است
استفاده از عینک های محافظ: در شرایط نور زیاد یا در معرض اشعه UV استفاده از عینک محافظ الزامی است
۵. مراجعه منظم به چشم پزشک
برای بررسی و معاینه منظم چشم ها لازم است به طور دوره ای به چشم پزشک مراجعه کنیم
همچنین، توصیه می‌شود که در مواجهه با هرگونه علامت یا مشکل چشمی به چشم پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
در نهایت، برای حفظ سلامت چشم ها و جلوگیری از بروز مشکلات بینایی، معاینه منظم و مشاوره با یک چشم پزشک ضروری است. همچنین هرگاه علائم غیرعادی در دید یا بینایی خود مشاهده کردید لازم است بلافاصله به پزشک تان مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب را دریافت نمایید.
